Phát biểu trước 4.000 sinh viên, trí thức Việt Nam tại Trung tâm Hội nghị quốc gia ở Hà Nội ngày 24.5, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố sẽ tiếp tục ủng hộ các đối tác trong việc bảo vệ tự do hàng hải tại Biển Đông, các tranh chấp cần được giải quyết bằng biện pháp hoà bình dựa trên luật pháp quốc tế.
 |
| Tổng thống Obama nhấn mạnh mọi nước dù nhỏ đều có chủ quyền và cần được tôn trọng |
Tổng thống Obama nhấn mạnh Mỹ sẽ tiếp tục cho tàu thuyền và máy bay di chuyển qua và hoạt động ở bất kỳ khu vực nào luật pháp quốc tế cho phép; đồng thời ủng hộ tất cả các nước làm điều tương tự. Phát biểu của Tổng thống nhận được tràng vỗ tay hoan nghênh của mọi người trong hội trường.
Đáp lại những tuyên bố trên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói rằng Mỹ cần làm rõ có phải tất cả các nước đều được hưởng quyền tự do di chuyển hợp pháp tại Biển Đông theo luật pháp quốc tế hay đây chỉ là đặc quyền của máy bay và tàu quân sự Mỹ có thể đi bất cứ đâu, theo Tân Hoa xã ngày 24.5.
 |
| Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh |
Bà Oánh nói rằng nếu Mỹ muốn nói đến vế đầu thì Trung Quốc chắc chắn ủng hộ, nhưng nếu là vế sau thì cộng đồng quốc tế sẽ không đồng ý.
Tổng thống Obama trong bài phát biểu còn nhấn mạnh quan điểm của nước Mỹ về "trật tự chung của thế giới", đó là các quốc gia dù nhỏ bé thì đều có chủ quyền, không ai có quyền ức hiếp. Ông nói rằng các tranh chấp cần phải được giải quyết hoà bình và đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của các thể chế trong khu vực như ASEAN hay Hội nghị thượng đỉnh Đông Á cần phải tiếp tục được thắt chặt.
Tuy nhiên Trung Quốc trước nay chỉ muốn giải quyết các tranh chấp bằng đàm phán song phương. Trong phát biểu ngày 24.5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn cho biết nước này và những thành viên của ASEAN “đã đạt được nhiều thoả thuận song phương và sự đồng lòng của khu vực trong việc giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán và hội ý”.
Bà Oánh còn nói đã thành lập các quy tắc cơ bản quan trọng và dựa trên trật tự khu vực, cho nên “những người ngoài” cần tôn trọng nỗ lực đó của các nước, nhằm giữ gìn hoà bình và ổn định.
Bà Hoa Xuân Oánh khẳng định không phải những nước lớn là có quyền phán xét những nước khác phải làm thế này thế kia. “Trong giải quyết tranh chấp, kích cỡ của một nước không phải là vấn đề chính. Điều cốt lõi là việc các nước liên quan có chân thành và quyết tâm giải quyết tranh chấp hay không”, Tân Hoa xã dẫn lời phát ngôn viên này.
Bà Oánh còn khoe rằng Trung Quốc đã giải quyết các vấn đề biên giới với 12/14 nước có biên giới chung trên đất liền bằng các cuộc đàm phán song phương.
Bảo Vinh
