Thói quen chuẩn mực khi lái xe hơi

Quan sát và học các thao tác lái xe an toàn không khó, nhưng để trở thành thói quen thì tài xế cần kiên trì thực hiện với thái độ tập trung, nghiêm túc.

Trong quá trình luyện tập, nếu mắc lỗi hãy khắc phục và luyện tập lại thao tác đó một lần nữa.

Trước khi lái xe

Điều chỉnh ghế hợp lý đảm bảo tư thế ngồi hợp thoải mái, thực hiện các thao tác dễ dàng, chính xác.

Chỉnh 3 gương hậu để có tầm nhìn tốt nhất. Chỉnh gối tựa đầu phù hợp với vóc dáng. Đảm bảo dây an toàn ôm sát thân khi đeo.

Quan sát tư thế ngồi của những người khác trong xe. Nhắc nhở, hướng dẫn khi có người ngồi sai (đặc biệt với trẻ nhỏ).

Điều chỉnh gương hậu trước khi lái xe.

Phát tín hiệu đúng lúc

Xe đỗ ở lề đường, bật xi-nhan trước ít nhất 5 giây rồi mới đưa xe nhập làn.

Bật xi-nhan sớm hơn thời điểm chuyển hướng ít nhất 3 giây.

Phát tín hiệu ít nhất trước 2 giây mới chuyển làn.

Báo hiệu trước khi xe tránh vòng xuyến ngay cả khi đang luyện tập.

Nhìn gương trước khi phát tín hiệu hoặc đạp phanh.

Cảnh báo trước khi đạp phanh.

Quan sát xung quanh

Giảm tốc khi không thể quan sát những gì đang xảy ra với 5 xe phía trước.

Đi chậm khi vào giao lộ và quan sát những xe khác dù bạn đang đi đúng đường.

Nhìn vào trong ngã tư bất kể bạn có quyền rẽ phải.

Liếc nhìn trạng thái xe xung quanh.

Nhìn qua vai trước khi chuyển làn, nếu cần thiết có thể ngoái cổ lại để quan sát vùng không gian điểm mù.

Tránh áp dụng luật máy móc

Dừng xe dù đèn chuyển xanh nếu các phương tiện của các hướng khác chưa thoát khỏi ngã tư.

Duy trì tốc độ trong giới hạn cho phép.

Đi chậm hơn xe phía trước ít nhất 3 giây.

Để khoảng trống khi đỗ nối đuôi xe khác.

Lái chậm khi tới giao lộ dù đèn chuyển xanh, kiểm tra chắc chắn không ai vượt đèn đỏ.

Bảo Sơn

Xử lý 10 sự cố hay gặp khi lái xe

Nổ lốp, kẹt ga, mất lái, trượt bánh là những sự cố hay gặp khi lái xe mà mỗi tài xế cần bình tĩnh và tích lũy kỹ năng để xử lý.

1. Nổ lốp

Nổ lốp là sự cố hay gặp cả ở xe hơi hay xe máy. Nổ lốp gây mất cân bằng xe, kéo theo mất kiểm soát tay lái có thể dẫn tới những tai nạn đáng tiếc. Tiếng nổ lớn dẫn đến các phản ứng tự nhiên của tài xế là nhanh chóng giảm tốc sau đó đánh lái sát vào lề đường. Nhưng bất cứ một sự chuyển hướng nào khi lốp bị nổ đều không an toàn, rất dễ gây ra tai nạn.

Để tránh rủi ro khi nổ lốp tài xế nên tuân theo các bước sau. Đầu tiên đạp lút chân ga khoảng một vài giây, việc này giúp xe có thể chạy thẳng mà không bị chuyển hướng. Sau đó nhẹ nhàng từ từ thả chân ga để duy trì tốc độ cho xe. Quan trọng nhất phải giữ xe đi đúng làn đường, tránh xa chân phanh. Từ từ giảm tốc độ xuống mức an toàn và đánh lái vào sát lề đường để sửa chữa hoặc chờ cứu hộ.

2. Bong mặt lốp

Bong mặt lốp (tread separation) tức là mặt lốp chưa gai bị tách khỏi cốt lốp chứa khung thép ở bên trong. Bong mặt lốp còn nguy hiểm hơn nổ lốp, quá trình có thể kéo dài vài ngày nhưng cũng có thể chỉ vài giây. Khi bong mặt lốp thường đi kèm tiếng động mạnh, sau đó là âm thanh nện xuống nền đường của lớp kim loại. Nếu phát hiện được nên sửa chữa kịp thời.

Cũng giống như nổ lốp, khi bị bong mặt lốp bất ngờ lúc đang di chuyển, bình tĩnh đạp lút ga vài giây, từ từ nhả ga, đi thẳng làn đường rồi mới ghé vào lề.

3. Kẹt ga

Hiện tượng kẹt ga không thường xảy ra nhưng hai sự cố ở trên, nhưng khi gặp trường hợp này, điều cần thiết là phải dừng nghe ngay lập tức, tất nhiên đảm bảo không bị xe phía sau đâm.

Với một số tài mới, chưa quen chân ga, chân phanh có thể bị nhầm lẫn luống cuống đạp nhầm chân ga và chân phanh, lúc này ngay lập tức giải phóng chân khỏi pedal để nhận định tình hình.

Khi mắc phải hiện tượng kẹt ga, ngay lập tức chuyển cần số về mo (N) hoặc đạp chân côn để tách liên kết, triệt tiêu ảnh hưởng của ga đến chuẩn động của trục bánh xe.

Nếu không thể đưa cần số về N, phương án cuối cùng là phải tắt động cơ. Nhiều xe hiện nay không cho phép chìa khóa xoay về vị trí khóa khi chưa đỗ, lúc này cần dùng tới quyền năng của phanh để giúp xe dừng và xoay chìa khóa. Với những xe khởi động bằng nút bấm, không cần chìa khóa thì cách trả số về N là duy nhất.

4. Tăng tốc đột ngột

Sự cố này có biểu hiện giống như kẹt ga, nhưng ở đây nguyên nhân không phải do lỗi kỹ thuật từ động cơ mà do chủ quan từ người lái khi sử dụng chân ga. Nhiều người thường hoảng loạn khi gặp bất ngờ trên đường và đạp chân ga nhưng vẫn nghĩ đó là chân phanh, nhất là với những người sử dụng số tự động.

Để khắc phục hiện tượng này cần cố gắng làm quen xe, không đi nhanh với xe lạ và các bước cũng như với kẹt ga nếu vẫn nhầm lẫn.

5. Dừng xe bất ngờ, không có ABS

Để dừng xe bất ngờ khi đang ở tốc độ cao mà không được trang bị hệ thống chống bó cứng phanh ABS, tài xế cần có kỹ năng lái xe thật thành thạo. Duy trì đạp mạnh chân phanh nhưng không đạp chết, sẽ gây hiện tượng khóa bánh. Lúc này tài xế phải trở thành một hệ thống ABS, sao cho bánh xe dừng mà không bị trượt.

Trong trường hợp này nhiều tài xế thường phanh và kết hợp với đánh lái sang một bên. Phanh nhả liên tiếp là cách tốt nhất để làm xe dừng mà không bị văng đuôi, đây cũng là cơ chế của hệ thống ABS.

6. Dừng xe bất ngờ, có ABS

Mọi chuyện dễ dàng hơn cho lái xe khi phải dừng xe bất ngờ với phanh ABS. Việc cần làm là đạp lún sâu chân phanh và giữ vững cho tới khi xe dừng hẳn. Nhưng để chuẩn bị tốt tinh thần khi lực quán tính giật mạnh gây ra khi đạp lún phanh, tài xế nên luyện tập ở những nơi vắng vẻ trước khi ra đường.

7. Luyện tập tránh tai nạn với phanh ABS

Có một chữ S thứ ba liên quan đến ABS ngoài Stomp (đạp mạnh) và Stay (giữ chân phanh) đó là Steer (đánh lái). ABS cho phép lái xe vẫn có thể đánh lái khi đang duy trì lực đạp mạnh trên chân phanh.

Nhưng đánh lái hoàn toàn về một hướng lại là một sai lầm, nên đánh lái thay đổi hướng liên tục. Bởi lẽ khi đánh lái chỉ về một hướng, xe sẽ có đà tiếp tục chạy khi tài xế giải phóng chân phanh, lúc đó có thể lao sang làn đường đối diện nơi có rất nhiều xe đang chạy ngược chiều hoặc lao vào lề đường, có thể là vách núi hay vực sâu.

Để thực hành kỹ năng này nên chọn khoảng đường vắng, xếp một hàng chai nước làm chướng ngại vật ngang lòng đường và bắt đầu tập phanh rồi đánh lái.

8. Chạy lệch khỏi đường

Trường hợp hay gặp khi vào cua hoặc tránh xe đối diện ở đường nhỏ có thể khiến tài xế đánh lái hai bánh xe ra khỏi mặt đường. Sẽ có nhiều nguy hiểm nếu bên ngoài lề đường không phải là một mặt phẳng hợp lý. Để xử lý trường hợp này, nên từ từ giảm ga, không sử dụng phanh, đánh lái một góc rất nhỏ để từ từ đưa xe trở lại làn đường, không đánh lái góc rộng bởi bề mặt bên ngoài có thể không đáp ứng được độ xoay của bánh xe, dẫn tới tai nạn.

9. Trượt bánh trước

Khi bị trượt bánh trước, hầu hết các lái xe sẽ phản ứng tuần tự gồm bỏ bàn đạp chân ga, không sử dụng phanh, không đánh lái,  đợi cho tới khi bánh trước lấy lại lực bám.

10. Trượt bánh sau

Không dễ kiểm soát như bánh trước, việc bị trượt bánh sau dẫn tới những sự cố nguy hiểm hơn. Để chủ động cần phải dự đoán được thời điểm bánh sau bị trượt. Sau đó nhanh chóng trả lại một góc vừa đủ, dự đoán thời điểm lực bám xuất hiện trở lại.

Đức Huy

Học lái xe từ ghế phụ (Phần 1)

Không cầm vô-lăng sao có thể học lái xe! Đó là suy nghĩ của không ít người. Nhưng thực tế đây là thời điểm tốt để học. Ngay cả khi có bằng lái, phương pháp này vẫn còn hiệu quả.

Người lái xe luôn phải quan tâm tới mọi thứ đang xảy ra xung quanh, đưa ra quyết định kịp thời. Nhưng ngược lại, hành khách có thể lơ là, không tập trung. Đặt mình vào vai trò của lái xe, có nghĩa rằng bạn phải hình dung trong đầu nơi đến, lộ trình đi. Bản đồ trực tuyến hoặc thiết bị dẫn đường sẽ rất hữu ích nếu bạn không biết đường.

Ảnh minh họa

Trước lúc xuất phát, chọn vị trí ngồi có tầm quan sát thuận lợi. Hình dung chi tiết từng cung đường, đưa ra quyết định tăng - giảm tốc, chuyển làn, đổi hướng nếu bạn được lái. Chỉ tập trung và việc lái xe.

Điều chỉnh khoảng trống hợp lý

Lái xe nhiều kinh nghiệm có thể cảm nhận được khoảng cách di chuyển, thời gian để họ thực hiện điều đó. Đây là kỹ năng quan trong giúp họ tránh va chạm.

Sử dụng đồng hồ bấm giây để xác định khoảng cách tương ứng với thời gian xe di chuyển trong 3 giây. Chọn một đối tượng ven đường mà bạn nghĩ còn cách nó 3 giây, sử dụng kết quả đo trên đồng hồ bấm giây để so sánh. Phán đoán được coi là chính xác nếu kết quả trong khoảng 2,9 - 3,1 giây. Tiếp tục luyện tập ở các điểm 5, 10, 15… giây.

Cảm nhận tốc độ là một yêu cầu quan trọng để lái xe an toàn. Để luyện được kỹ năng này, bạn cần lựa chọn vị trí ngồi có tầm quan sát rộng, nhìn được đồng hồ công-tơ-mét. Hướng mắt nhìn vào các điểm phía trước cách xe 5-10 giây, đoán vận tốc, rồi xác nhận lại trên đồng hồ đo. Bất cứ khi nào tài xế tăng giảm tốc, hãy áng chứng lại tốc độ và kiểm tra lại. Luyện tập nhiều lần để có cảm nhận chính xác.

Cảm nhận sự thay đổi tốc độ

Quan sát cách tài xế tăng-giảm tốc, đều đặn liếc nhìn đồng hồ công-tơ-mét và lắng nghe tiếng động cơ. Khi chính bạn nhận thấy lái xe tăng giảm tốc độ, hãy hỏi để họ giải thích kỹ hơn.

Quá trình xe giảm tốc, chú ý đến sự khác biệt giữa việc phanh êm dịu và phanh chắc chắn. Cảm nhận tốc độ xe khác, có nghĩa rằng bạn biết được xe đó chạy nhanh như thế nào, cần bao lâu để xe bạn gặp hoặc vượt xe đó.

Đầu tiên hãy sử dụng đồng hồ bấm giây để đoán khoảng cách. Lựa chọn một xe đi ngược chiều, bắt đầu bấm đồng hồ, bấm dừng ngay khi xe đó cắt ngang qua. Dự đoán khoảng cách theo thời gian rồi đối chiếu với kết quả đo được. Thực hành với nhiều loại xe khác nhau (xe tải, xe khách, xe con, xe môtô); lặp lại hoạt động trên khi xe bạn dừng, xe khác di chuyển hoặc ngược lại.

Còn nữa

Bảo Sơn

Học lái từ ghế phụ (phần 2)

Hầu hết tại nạn giao thông đều tránh được nếu có đủ khoảng trống phía trước để dừng xe an toàn. Người lài kinh nghiệm có thể cảm nhận chính xác khoảng trống cần thiết ứng với tốc độ và luôn duy trì phạm vi này.

Điều kiện lái tốt, khoảng trống an toàn tương ứng 3 giây di chuyển. Trường hợp đường kém, thời tiết xấu, hoặc góc quan sát hạn chế khoảng trống này tăng lên.

Ở vị trí lái phụ, bạn hoàn toàn có thể học cách xác định khoảng cách 3 giây trước xe. Cũng cần lưu ý, các phương tiện khác hoặc người đi bộ có thể chen vào khoảng trống từ 2 bên sườn.

Phán đoán nguy cơ tai nạn

Trong quá trình quan sát hãy luôn tự hỏi “Nguy cơ tai nạn có thể đến từ đâu?” Đó là những vấn đề tiền ẩm trong phạm vi 5, 10, thậm chí là 15 giây phía trước. Khi phát hiện có quá nhiều mối nguy hiểm xung quanh, tự bộ não sẽ điều tiết cho xe đi chậm lại.

Lái bằng mắt

Quan sát thao tác đánh lái của tài xế, điều này giúp bạn tốn ít thời gian học khi thực sự ngồi sau vô-lăng. Hãy chú ý tới thời điểm tài xế đánh vô-lăng khi vào cua, nhả nó lúc thoát cua.

Bài học tiếp theo là hình dung trong đầu quỹ đạo đi trước khi xe vào cua. So sánh quý đạo tượng tưởng của bạn với quý đạo thực tế. Luyện tập nhiều lần cho đến khi hai quỹ đạo này tương đồng nhau.

Liệu xe khác có nhìn thấy bạn

Trong một vài tình huống các phương tiện khác không nhìn thấy bạn, có thể do xe bị khuất, vật khác cản hoặc xe không nằm đúng trên hướng nhìn của bạn. Để an toàn bạn cần gây sự chú ý để họ thấy sự hiện diện của bạn.

Hãy tự hỏi, “Ta có thể nhìn được mắt họ”. Nếu không nhìn thấy trực tiếp hoặc thông qua gương hậu, rất có thể họ cũng không nhìn thấy bạn.

Đôi khi bạn có thể thấy mắt tài xế khác hoặc người đi xe máy nếu họ ngoái đầu nhìn qua vai.

Bảo Sơn

Thói xấu giao thông của người Việt Nam

Chuyển làn không xi-nhan hoặc xi-nhan mãi mà không chuyển làn, lững thững giữa đường hay vừa đi vừa nghe điện thoại là một trong những lỗi phổ biến trên đường phố.

Chuyển làn không xi-nhan, không quan sát khiến các phương tiện phía sau không phản ứng kịp. Tình huống va chạm không chỉ xảy ra với xe rẽ trái cắt ngang đường mà còn cả khi rẽ phải. Khá nhiều người quên mất quy tắc vượt trái, họ lựa chọn vị trí vượt dựa vào khoảng trống phía trước.

Một số người không xi-nhan khi rẽ nhưng không ít trường hợp quên tắt xi-nhan lúc rẽ xong. Sự lơ đãng này khiến xe đi sau khó chịu vì không biết xe trước đi thế nào.

Ôtô vượt vạch ngang khi dừng trước đèn đỏ.

Sang đường quá sớm

Dù chưa đến điểm giao nhau, nhưng nhiều người đã sang đường táp vào lề trái trong khi làn này dành cho xe chạy nhanh hơn làn phải. Vì muốn rẽ nên hầu hết đi chậm, gây ùn tắc, hoặc ức chế cho người đi sau.

Đi tắt

Để tránh đi vòng, nhiều phương tiện chọn cách đi ngược chiều dù hiểu rằng hành động này rất nguy hiểm.

Tự tiện dừng

Thói quen bạ đâu dừng đấy để nghe điện thoại hoặc sửa chữa. Va chạm dễ xảy ra nếu xe sau không để ý.

Vừa lái xe vừa nghe điện thoại, gửi tin nhắn

Không chỉ có người điều khiển xe máy, mà cả bác tài lái xe 4 bánh. Họ thường giảm ga đi chậm, đảo lái liên tục vì thiếu tập trung, thậm chí va vào ai đó mà không hề biết.

Nhìn lơ đãng

Họ không nhìn phía trước mà quay lại đằng sau và nhìn ngang trong khi xe vẫn chạy.

Lái xe kiểu "đó rách, ngáng chỗ"

Dù đi chậm nhưng nhiều người vẫn nghênh ngang giữa đường. Nhiều xe chạy nhanh phía sau sau gây tai nạn cũng là vì tránh những người có kiểu đi này.

Cố vượt trên đường hẹp

Vượt mọi lúc, mọi nơi dù trên vỉa hè hay dưới lòng đường, cứ có khoảng trống là chen lên với suy nghĩ: "mình không lên thì người khác lên mất". Kết cục đường tắc ngày càng tắc. Đã tắc thì không còn lối thoát.

Vượt gã tư khi đèn vẫn đỏ

Dù đèn đang đỏ, nhưng nếu giao lộ vắng và không có bóng cảnh sát giao thông thì sẵn sàng vượt lên với tốc độ cao. Ngay cả với những người dừng trước đèn đỏ, hễ cứ còn 5 giây là vít ga, vượt ào sao, vượt vô tội vạ mặc cho xe hướng khác vẫn còn đang di chuyển.

Công Thái Bình

(Bài viết thể hiện quan điểm riêng của độc giả, không nhất thiết trùng với quan điểm của tòa soạn)